|
Artıq üçüncü ildir ki, ibtidai siniflərdə yeni
fənn kurikulumları tətbiq olunur. Biz müəllimlər
bu yeni sistemin məktəbə gəlməsində və uğurlu
tətbiqində pedaqoji ictimaiyyətin fəallığının
tələb olunduğunu dərindən dərk edirik. Bunun
üçün biz, ilk növbədə, öz işimizə yaradıcı
yanaşaraq, təlim-tərbiyə prosesinin
tədqiqatçılıq zəminində həyata keçirilməsini bir
vəzifə kimi qarşımıza qoymuşuq.
Bütün digər fənlər kimi xarici dillərin
tədrisində də müasir dərsin imkanları çox
genişdir. Müasir ingilis dili dərsinin əsas
vəzifəsi təfəkkür prosesini sürətləndirmək və
şagirdlərin idrak fəallığını təmin etməkdir. Bu
gün ingilis dili dərsində biz müəllimlərin əsas
vəzifəsi dərsdə şagirdlərə düzgün istiqamət
verərək dilə yiyələnmələrini təmin etməkdən
ibarətdir. Burada əsas məsələ şagirdlərin
yaddaşını sadəcə nəzəri məlumatlarla doldurmaqla
deyil, eyni zamanda praktik çalışmaların
istifadəsini artırmaqla şagirdlərin təfəkkür və
yaradıcılıq qabiliyyətinin inkişaf
etdirilməsindən ibarət olmalıdır.
Müasir dərs axtarış, dərketmə, fəaliyyət
dərsidir. Dərsdə hər bir şagirdin fərdi
xüsusiyyətləri və maraqları, eləcə də cəmiyyətin
sifarişi nəzərə alınır.
Müasir dərsə verilən tələblərə uyğun olaraq
müəllimlərin, eləcə də şagirdlərin funksiyası
dəyişir. Müəllim bələdçiyə, şagird isə
tədqiqatçıya çevrilir. Müəllim şagirdə istiqamət
verir. Şagird fəaliyyətə müəllimin göstərişi ilə
yox, şüurlu şəkildə qoşulur, dərsdə
motivasiyanın yaradılması zamanı əldə edəcəyi
bilik və bacarığın ona nə üçün lazım olduğunu
dərk edir.
Dərsin maraqlılığını təmin etmək üçün bütün
tədris və təlim işi şagirdlərin maraq və
tələbatlarının ödənilməsinə, onların istedad və
qabiliyyətlərinin, potensial imkanlarının
inkişafına yönəldilməlidir. Bu da təlim
tapşırıqlarının verilməsində, resursların, eləcə
də təlimin forma və üsullarının seçilməsində
nəzərə alınmalıdır.
Resursların rəngarəngliyi və təlimin məzmununa
uyğun seçilməsi dərsin maraqlı keçməsinə,
qarşıya qoyulan məqsədə nail olmağa imkan
yaradır.
Dərsdə həmçinin texniki təminatın (kompüter,
proyektor və s.) olması da onun maraqlılığını və
səmərəliliyini yüksəldir.
Bütün bunlar onu göstərir ki, yeni kurikulumlara
əsasən qurulan dərs özünün mütəhərrik
xarakterinə, şagirdlərin fəallığı ilə nizamlanan
çevikliyinə görə daha çox fərqlənir. Bütün
bunları nəzərə alaraq mən işlədiyim I sinifdə
yeni kurikulumların tələblərinin tam nəzərə
alınmasına, dərslərimdə fəal təlim forma və
üsullarından istifadə etməyə çalışır, hər bir
dərsi maraqlı qurmaq üçün axtarışlar aparıram.
Məsələn, I sinifdə "Geyim" mövzusunu tədris
edərkən, ilk növbədə, dərsin məqsədlərini düzgün
müəyyənləşdirir, bu zaman standartları əsas
götürürəm:
1. Şagirdlər geyimləri şəkillərdə fərqləndirir
və göstərir;
2. İngilis dilində geyimlərin adlarını
sadalayır;
3. Geyim adlarını düzgün tələffüz edir;
4. Yeni sözlərdən istifadə edərək cümlə
qururlar.
Dərsi qruplarla iş formasında aparır, şagirdləri
4 qrupa bölürəm, müxtəlif rəngdə geyim
şəkilləri, dərslik, iş dəftəri və iş vərəqləri
kimi resurslardan istifadə edirəm.
Dərsin motivasiya mərhələsində problemin
qoyuluşuna xüsusi diqqət yetirirəm. Bunun üçün
lövhədən müxtəlif əşya və geyim şəkillərini
asıb, onların adlarını şagirdlərdən soruşuram.
Onlar da gördükləri şəkilləri ingilis dilində
söyləyirlər.
Sonra tədqiqat sualını qoyuram: Uşaqlardan
onların nə geyindiklərini soruşuram (What do
you wear?). Uşaqlar təqdim olunmuş ayaqqabı,
şalvar, əlcək, corab, şərf şəkillərindən nəyə
üstünlük verdiklərini və ya geyindiklərini
ingilis dilində söyləyirlər.
Tədqiqatın aparılması mərhələsində qruplara 4
növ işçi vərəqi paylayıram.
Birinci iş vərəqində şagirdlərə verilmiş geyim
şəkillərindən hansının oğlana və qıza aid
olduğunu müəyyənləşdirilib verilmiş cədvəldə
şəkillərə uyğun geyimləri yerləşdirməyi
tapşırıram.
İkinci iş vərəqində şagirdlərdən şəkilləri
təqdim olunan müxtəlif geyimlərin rəngini
müəyyənləşdirməyi tapşırıram.
Üçüncü iş vərəqində qarışıq şəkildə qış və yay
geyimləri olan şəkillər təqdim edib uşaqlara
onları qruplaşdırmağı tapşırıram.
Dördüncü iş vərəqində isə şagirdlərdən eyni
geyim əşyaları olan çoxlu şəkillərin sayını
müəyyən etmək tələb olunur.
Şagirdlər verilmiş vaxt ərzində tapşırıqları
həll edirlər. Sonra qrup liderləri işlərini
təqdim edirlər.
Daha sonra şagirdlər monitor vasitəsilə geyim
haqda məlumatlar alır və aldıqları məlumatları
tapşırıqlar vasitəsilə yerinə yetirirlər.
Sonra şagirdlər diskə qulaq asır və qarışıq
şəkildə verilmiş şəkillərdən eyni geyimləri
seçib ardıcıl qeyd edirlər.
Dərsin informasiyanın müzakirəsi və təşkili
mərhələsində şagirdlərin təqdimatından sonra
cavabları ümumiləşdirib, şagirdlərə öyrəndikləri
geyim adlarını təkrarlatdırıram.
Dərsin sonunda xüsusi cədvəl üzrə şagirdləri
geyimlər haqqında məlumat vermək, seçmək və
göstərmək, ünsiyyət qurmaq və təqdimetmə
bacarıqlarının hər biri üzrə qiymətləndirmə
aparır və onun nəticələrini elan edirəm.
Evə isə hər bir şagirdə geyim şəkilləri çəkməyi
və adlarını ingilis dilində yazmağı, növbəti
dərsin ilkin mərhələsində təqdim etməyi
tapşırıram.
Dərsin belə təşkili kurikulumun tələblərinə tam
uygun olub öyrənilən mövzunun şagirdlər
tərəfindən daha dərindən qavranılmasına imkan
verir.
Səbinə ZEYNALOVA,
Bakıdakı 193 nömrəli orta
məktəbin ingilis dili müəllimi |
