|
Rusiya məktəblərində islam tarixi tədris
olunacaq
Rusiyada islam tarixi və mədəniyyəti üzrə
kadrların hazırlanması işi davam etdiriləcək. "Uçitelskaya
qazeta"nın yazdığına görə, bu barədə Rusiya
prezidenti Dmitri Medvedev müsəlman din
xadimləri ilə görüşündə bildirib. Onun sözlərinə
görə, yaxın 3 il ərzində bu məqsədlə 1 milyard
rubl vəsait ayrılacaq. "Bu məqsədlə həm 2012,
həm də 2013-cü illər üçün vəsait ayrılması,
kifayət qədər iri məbləğ - tam bir milyard rubl
nəzərdə tutulub",-deyə Medvedev əlavə edib.
Rusiyada dini rəngarəngliyin inkişafına bundan
sonra da diqqət yetiriləcəyini deyən prezident
qeyd edib ki, islam tarixi və mədəniyyəti üzrə
mütəxəssislərin hazırlanmasının keyfiyyətinin
yüksəldilməsi, islam dini təhsil müəssisələrinin
RF ümumtəhsil sisteminə inteqrasiya olunması
şübhəsiz ki, vacib vəzifədir. Onun sözlərinə
görə, Rusiya tarixində ilk dəfə "islam
teologiyası" ixtisası üzrə dövlət standartı
işlənib hazırlanıb və bu, ölkənin iri dövlət ali
məktəblərinə islam din xadimlərinin hazırlanması
üçün fakültələr açmağa imkan verib.
Qırğızıstanda "Sağlam məktəb" layihəsi həyata
keçirilir
Qırğızıstanın Təhsil Nazirliyinin sərəncamı ilə
ölkədə "Sağlam məktəb" layihəsinin həyata
keçirilməsinə başlanılıb. Bu barədə layihənin
milli koordinatoru Beyşekan Kaliyev bildirib.
Onun sözlərinə görə, layihə gigiyena və
zorakılıq, qlobal iqlim dəyişkənliyinin
uşaqların və gənclərin sağlamlığına təsiri,
sağlam qidalanma və yayılmış xəstəliklərin
profilaktikası kimi bir sıra geniş mövzuları
əhatə edir. Hələlik layihə ölkənin bütün
regionlarında, 21 pilot məktəbdə reallaşdırılır.
Lakin 2016-cı ilə qədər "Sağlam məktəb"
respublikanın bütün məktəblərində tətbiq
olunacaq.
"XXI əsrin universitetləri barədə açıq dialoq"
Yeni texnologiyalardan istifadə, virtual təhsil
məkanın yaradılması və öz xidmətlərini bazarda
reallaşdırmaq - gələcək universitetlərin başlıca
xarakterik xüsusiyyətləridir. Bununla bağlı "XXI
əsrin universitetləri barədə açıq dialoq"
mövzusunda keçirilmiş beynəlxalq seminarda
bildirilib. Ali təhsil sahəsində Avropanın
aparıcı mütəxəssislərinin iştirak etdikləri
forumda universitetlərin mümkün inkişaf yolları
müzakirə olunub. Avropa Universitetləri
Assosiasiyasının (EUA) prezidenti Mariya Xelena
Nazare hesab edir ki, bu gün dünyanın əksər ali
təhsil müəssisəsi qarşısında duran əsas hədəf
özünün təhsil xidmətlərini reallaşdırmağı
öyrənməkdir. "Boloniya prosesi universitetlər
qarşısında təkcə idarəetmə strukturu və
sisteminin dəyişdirilməsi vəzifəsini qoymayıb,
həm də bizi sahibkar olmağa məcbur edib",-deyə
Nazare bildirib. Təhsil xidmətləri bazarında
uğur qazanmaq üçün Avropa ali məktəbləri PhD
tədris sistemini dəyişməlidirlər. "Biz bazarda
PhD üçün yer tapmalıyıq. İnsanlara (PhD dərəcəsi
alan) bazarda qiymtləndirilən səlahiyyətlər,
iqtisadiyyatda liderlik verməliyik". Texas
Universitetinin professoru Ostine Pol Restanın
sözlərinə görə isə "biz elə bir təhsil
verməliyik ki, bu, iqtisadiyyatın və regionun
təsərrüfat fəaliyyətinin inkişafına xidmət etsin".
Onun fikrincə, hazırda universitetlər üçün
başlıca çağırış başqadır:"Hazırda biliklərin
həcmi hər 18 ayda ikiqat artır. 2020-ci ilə kimi
bu artma hər yarım ildə baş verəcək. Ali
məktəblər yeni texnologiyalar çərçivəsində
inkişaf etməlidir. Mən əminəm ki, qarşıdan gələn
onillikdə biz İnternetdə mövcud olan və
tamamilə elektronlaşmış universitetlər görəcəyik".
Resta qeyd edib ki, hazırda auditoriya təhsili
keçmişdə qaldı. Bu gün sosial şəbəkələr (yalnız
Facebook-un yarım milyard iştirakçısı var)
milyonlarla gənci cəlb edir. Gənclər indi
müxtəlif biliklərə yiyələnirlər, İnternet-birlikləri
yaradırlar. Texaslı professor hesab edir ki,
bütün bunlardan tədris prosesində istifadə
olunmalıdır. O, universitetlərin virtual məkanın
verdiyi imkandan yararlanmasını vacib sayır.
Almaniyanın beş ən yaxşı universiteti
 Almaniyada
beynəlxalq tədrisyönümlü ən yaxşı
universitetlərin adları açıqlanıb. Müsabiqədə
iştirak etmiş 28 ali məktəb arasında 5 ali
təhsil ocağı fərqlənib. Bunlar Bremen Ali
Məktəbi (Hochschule Bremen), Veymar şəhərindəki
Bauxauz Universiteti (Bauhaus-Universitat
Weimar), Kotbus Texniki Universiteti (Technische
Universitat Cottbus), Gettingen Universiteti (Universitat
Göttingen) və Saar Universitetidir (Universitat
des Saarlandes). "Beynəlxalq Universitet -
2011" adına Veymardakı Bauxauz Universiteti
layiq görülüb. Bauxauz Universitetinin hər
yeddi nəfərdən bir tələbəsi xarici ölkənin
nümayəndəsidir. Professor heyətinin 9 faizi
xarici ölkə vətəndaşıdır. Mühazirə və
seminarların 40 faizi xarici dildə, əsasən
ingilis dilində aparılır. Ali məktəbdə hesab
edirlər ki, təhsilin beynəlmiləlləşməsi məqsəd
deyil, müasir universitetin ayrılmaz keyfiyyət
göstəricisidir. "Biz öz universitetimizdə əsl
beynəlxalq mühit yaratmaq istəyirik.Təhsili başa
vurmuş tələbələr Almaniyada qalsalar belə onlar
xarici alimlərlə əlaqə saxlamaq imkanı, dil
öyrənmək, beynəlxalq layihələrdə iştirak etmək
imkanı qazanmalıdırlar",-deyə universitetin
beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Muriel
Xelbinq bildirib.
Türkiyə təhsilinin üstünlükləri
Türkiyə heç də təkcə kurortları ilə məşhur deyil.
Qardaş ölkənin təhsil sistemində son dövrlərdə
ciddi keyfiyyət dəyişiklikləri baş verib ki,
bundan da çoxlarının məlumatı yoxdur.
Əksəriyyəti bu ölkənin təhsil sistemi deyil,
Antalyanın 5 ulduzlu otelləri maraqlandırır.
Türkiyədə isə kifayət dərəcədə keyfiyyətli
təhsil almaq mümkündür. Bütün təhsil prosesi
üçün baza və onun bilavasitə ayrılmaz hissəsi
məktəbəqədər təhsildir. Məktəbəqədər
müəssisələrin əksəriyyəti özəldir, onlardan
yalnız bir qismi dövlətin himayəsindədir.
Məktəbəqədər təhsil ocaqları əsasən valideyn və
uşaqların bütün zəruri tələbatlarına cavab verən
böyük şəhərlərdə yerləşir. Bu müəssisələrin
əksəriyyətinin öz xüsusi uniforması var. Əgər
ibtidai məktəbin şagirdi tədris ili ərzində
müəyyən olunmuş standart biliyə nail ola
bilmirsə, onda dərs ilinin sonunda təhsil
proqramı üzrə təkrar kurs keçməlidir. İbtidai
məktəbdə uşaqlar 14 yaşa qədər qala bilər, lakin
uğurlu təhsil nəticəsində uşaqlar məktəbi 11
yaşında bitirir və ibtidai məktəbi bitirmələrinə
dair diplom alırlar.
Türkiyədə orta təhsil iki mərhələdədir: birinci
mərhələ 3 il davam edir, ikinci mərhələ 6 ildir.
Bunun isə öz üstünlükləri var. Türkiyə
məktəblərində orta tədris proqramı bir sıra
Avropa ölkələrinin təhsil proqramlarından heç nə
ilə fərqlənmir. Yeganə fərq ondan ibarətdir ki,
bütün dərs günü ərzində müəllimlər özləri bir
sinifdən digər sinfə keçir, şagirdlər isə sinfi
tərk etmirlər. Orta məktəbi bitirmiş məzunların
ali təhsil ocaqlarında təhsillərini davam
etdirmək imkanları var. Bu ali məktəb Türkiyədə
və yaxud digər ölkədə yerləşə bilər. Məzunlar
ali təhsil komissiyasının nəzarəti altında
buraxılış imtahanları verirlər. Komissiya
universitetlərə qəbul olunacaq namizədləri
müəyyən edir və onların qəbulunu həyata
keçirir. Fakültələrə qəbul orta bal nəzərə
alınmaqla keçirilir, məzunların hər hansı
fakültədə təhsil alma qabiliyyəti
qiymətləndirilir.
İKT təhsil xərclərini azalda bilər
Bütün dünyada təhsil xidmətləri sahəsində
qiymətlər inflyasiyadan asılı olaraq artır.
Lakin Kolumbiya Universitetinin professoru
Ceffri Saks hesab edir ki, informasiya-kommunikasiya
texnologiyaları sayəsində təhsil qiymətləri
kəskin surətdə aşağı düşə bilər. Professor öz iş
təcrübəsinə əsasən belə bir qənaətə gəldiyini
bildirib. "Bir ali məktəb professoru olaraq mən
bunu öz auditoriyamda hiss edirəm. İndi sinif
lövhəsini proyektorlar əvəz edib. Kolumbiya
Universitetində biz hər çərşənbə axşamı
kompüteri işə salır və bütün dünyanın 20-dən
artıq universiteti ilə "dünya auditoriyası"nda
birləşirik. Hardasa professor mühazirə oxuyur,
yüzlərlə tələbə isə videokonfrans vasitəsilə
ona qulaq asır. İnformasiya texnologiyaları
tədris auditoriyasında inqilabi ruh yaradır,
birinci sinif tədris materiallarının istehsal
xərclərini azaldır", - deyə professor bildirib.
Onun sözlərinə görə, bir çox universitetlər öz
mühazirələrini İnternetdə yerləşdirirlər ki,
bütün dünyada istənilən şəxs fizikanı,
riyaziyyatı və ya iqtisadiyyatı öyrənə bilsin.
O, belə bir misal göstərib. Cari dərs ilində
Stenford Universitetinin iki informatika
professoru öz mühazirələrini bütün dünya
tələbələri üçün İnternetdə yerləşdirib. Onların
tələbələrinin sayı artıq 58000-i keçib.
 Kanada
PhD dərəcəsi almış xarici tələbələrə bu ölkədə
yaşamaq icazəsi verəcək
Kanada hökuməti hər il xarici ölkələrdən olan
minə yaxın tələbəyə bu ölkədə yaşamaq icazəsi
verməyə hazır olduğunu bəyan edib. Söhbət bu
ölkəyə təcrübəli mütəxəssislərin cəlb olunması
üzrə federal proqram (Federal Skilled Worker
Program) çərçivəsində PhD dərəcəsi almış
tələbələrdən gedir. İndi bu ölkədə ən azı iki il
doktorant təhsili almış şəxslər müvafiq
imtiyazlarla birlikdə yüksəkixtisaslı
mütəxəssislər hesab olunmaları barədə hakimiyyət
orqanları qarşısında məsələ qaldıra bilərlər.
Lakin onlar yüksək akademik göstəricilərə malik
olmalıdırlar. Onların təhsil aldığı müəssisələr
də yerli hökumət tərəfindən akkreditasiyadan
keçməlidir. Elmi tədqiqatlarını başa vurmuş
xarici mütəxəssislər də elmi dərəcə aldıqdan
sonra 12 ay ərzində onlara daimi yaşamaq
statusunun verilməsi barədə müraciət edə
bilərlər.
Xarici mətbuat materialları əsasında hazırladı:
Oruc MUSTAFAYEV |
