|
Son illər məktəblərdə tədris prosesinin
təşkilinə yeni yanaşmaların məhsulu olan fəal
təlim geniş tətbiq olunur, müəllimlər müasir
dərsə verilən tələbləri öz təcrübələrində
yaradıcılıqla nəzərə alaraq bir-birindən maraqlı
dərs nümunələrindən istifadə edirlər. Bakı
şəhərindəki 23 nömrəli tam orta məktəbin rus
bölməsi üzrə Azərbaycan dili müəllimi Təranə
Mikayılova III sinifdə apardığı belə bir dərsin
nümunəsini redaksiyamıza təqdim edib. Digər
müəllimlər üçün də maraqlı olacağını nəzərə alıb
həmin dərs nümunəsini dərc edirik:
Fənn: Azərbaycan dili, III sinif.
Mövzu: "Bizim qəhrəmanlarımız" mətni.
Məzmun standartları:
1.1.3. Dinlədiyi mətni hissələrə ayırır.
2.2.2. Müşahidə etdiyi əşya və hadisələri üçüncü
şəxsin dili ilə təsvir edir.
3.1.2. Oxuduğu kiçikhəcmli mətnin məzmunu barədə
məlumat verir.
4.1.1. Eşitdiyi sözləri və sadə cümlələri düzgün
yazır.
Məqsəd:
- Sözləri cümlələrdən fərqləndirir.
- Mətnin məzmununu çatdırmağı bacarır.
- Sözləri düzgün tələffüz edir, oxuyur və yazır.
- Müzakirə aparmağı bacarır.
- Vətənə məhəbbəti, sevgisi barədə danışır.
Dərsin tipi:
İnduktiv. Yeni bilik verən dərs.
İş forması:
Bütün siniflə iş, kiçik qruplarla iş.
İş üsulu:
Əqli hücum, müşahidə.
Resurslar:
Dərslik, DVD, şəkillər, iş vərəqləri.
Dərsin gedişi:
Sinfin fəallaşdırılması: Uşaqlar Vətənlə bağlı
şeir, atalar sözləri söyləyirlər. Kim daha çox
məlumatlıdırsa, o, qalib hesab olunur.
Motivasiya:
Lövhədə "Azərbaycan qəhrəmanlar ölkəsidir"
ifadəsi yazılır, şagirdlərdən ifadə haqqında
fikir söyləmələri xahiş edilir. Cavablar
dinlənildikdən sonra şagirdlərin çox yaxşı
tanıdığı Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Tahir
Həsənovun şəkli lövhədən asılır (Məktəbimiz
Milli Qəhrəman Tahir Həsənovun adını daşıyır).
Yardımçı sual:
Vətəni kim qorumalıdır?
Tədqiqat sualı.
Milli Qəhrəman adını kimlərə verirlər? Milli
Qəhrəman adını necə qazanmaq olar?
Şagirdlərin cavablarını dinlədikdən sonra onlara
Məsum İbrahimovun ifasında "Qarabağ" şikəstəsi
səsləndirilir, şagirdlər mahnını dinlədikdən
sonra Azərbaycan, Qarabağ, işğal olunmuş
torpaqlarımız haqqında bildiklərini söyləyirlər.
Tədqiqatın aparılması.
Kiçik qruplarla iş. Qrupları Vətənimizin işğal
olunmuş bölgələrinin adları ilə adlandırıram.
"Laçın", "Xocalı", "Ağdam", "Qubadlı". Həmin
adları 4 dəfə təkrarlamaqla kağız zolaqlarda
yazılır, şagirdlərə paylanır. Eyni qrup üzvləri
müəyyənləşdirilir. Hər qrupa iş vərəqi təqdim
olunur. Qruplarla işləmək, əməkdaşlıq qaydaları
xatırladılır. Verilən vaxt dəqiqləşdirilir.
I qrup.
"Biz Vətəni nə üçün qoruyuruq?"
II qrup.
"Vətəni qorumaq azdır, onu candan əziz sevmək
lazımdır"
III qrup.
"Siz Vətəni necə qoruyardınız?"
IV qrup.
"Vətən sənin üçün nə deməkdir?", "Vətən"
sözündən hansı yeni sözləri düzəltmək olar?
Məlumat mübadiləsi. Müzakirə.
Qrupların liderləri öz işlərini təqdim edirlər.
İş vərəqləri lövhədən asılır. O biri qruplardakı
şagirdlər onları dinləyir və əlavə suallar
verirlər.
Qrupların işi meyarlar cədvəlində
qiymətləndirilir.
Qiymətləndirmədən sonra "Bizim qəhrəmanlarımız"
mətnini uşaqlar üzündən oxuyurlar. Mətn
şagirdlər tərəfindən oxunduqdan sonra onlara
aşağıdakı suallar verilir:
- "Yurdumuz qəhrəmanlar yurdudur" dedikdə nə
başa düşürsünüz?
- "Torpağına, daşına
Qurbandır canım mənim"
ifadəsini necə izah edərdiniz?
Nəticə və ümumiləşdirmə. Vətən müqəddəsdir.
Vətən doğmadır. Vətəni ana qədər sevmək
lazımdır. Vətəni sevmək azdır, onu göz bəbəyi
kimi qorumaq gərəkdir. Yurdumuz qəhrəmanlar
vətənidir. Qəhrəmanlarımız vətəni qorumaq üçün
canlarını qurban veriblər. Vətən yolunda ölənlər
heç vaxt ölmürlər, onlar daim bizim qəlbimizdə
yaşayırlar.
Qiymətləndirmə.
Dərsdə fərqlənən şagirdlər qiymətləndirilir.
Ev tapşırığı.
Mətni oxuyub öyrənmək. "Qəhrəmanlar unudulmur"
mövzusunda fikirlərinizi yazın.
Təranə MİKAYILOVA,
Bakı şəhər Tahir Həsənov adına
23 nömrəli tam orta məktəbin
Azərbaycan dili müəllimi |
