Bu yaxınlarda kimya müəllimlərinin dərslərinin səmərəli təşkilində çox böyük əhəmiyyətə malik  olan  metodik vəsait Təhsil Nazirliyinin  2057 nömrəli əmri ilə "Mütərcim" TM-də çapdan çıxmışdır. Vəsaitdən səmərəli istifadə etmək  müəllimin təlim işini yüngülləşdirir, şagirdlərin bilik və bacarıqlarını nümayiş etdirə bilmələrini təmin edir.

Metodik vəsait "Kimyadan  universal sorğu cədvəli" adlanır. Cədvəlin əsas hissəsini  riyazi ədədlər, bunun yuxarısında və sol tərəfində verilən qeyri-üzvi və üzvi maddələrin mühüm siniflərinin adları təşkil edir. Cədvəldə verilən 662 ədədin hər birindən istifadə etməklə həm qeyri-üzvi kimyanın, həm üzvi kimyanın və həmçinin  kimya fənninin  təkrarlanması məqsədi ilə təşkil olunan dərslərin gedişində istifadə etmək olar. Kimya müəllimlərinin ixtisasartırma kursunda metodik vəsaitin müəllifi TPİ-nin Kurikulum Mərkəzinin aparıcı elmi işçisi,  pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru Mürşüd Fərəcov kimyanın tədrisində fəal təlimin metodlarından və bunun təlim prosesində əhəmiyyətindən danışmaqla yanaşı, cədvəlin quruluşundan və ondan istifadə qaydaları haqqında məlumat vermişdir. Müəllimlərin hər bir sualını çox böyük səbr və təmkinlə cavablandıran  müəllif cədvəldən necə istifadə edilməsini nümunələrlə qeyd etmişdir. Məsələn, vəsaitdə göstərilən 132-ci ədədin yuxarısında turşu, sol tərəfində metal oksidi (MeOk) yazılmışdır. Deməli, şagird istənilən turşu və istənilən metal oksidi arasında gedən reaksiyanın tənliyini yaza bilər. 489-cu ədədə əsasən şagird istənilən əsas və hər hansı spirt arasında gedən reaksiyanın tənliyini yazmağı  bacarmalıdır.  501-ci ədədə cavab karbon turşuları ilə spirtlərin arasında gedən reaksiyanın tənliyini tərtib etməyi tələb edir. Onu da bildirməyi məqsədəuyğun hesab edirəm ki, hər bir suala eyni vaxtda 5-6 nəfər müxtəlif səviyyələrdə  cavab verə bilir. Bütün sinifdə sorğu keçirməkdə isə şagirdlərə müvafiq məzmunu əhatə edən ədədlərdən istifadə etmək kifayətdir. Məsələn, variant - I.58, 189, 302 və 547-ci ədədləri cavablandırın və s.

Kimyanı zəif bilən şagirdlərin vəsaitdən istifadə etməklə bilik və bacarıqlarını inkişaf etdirilməsini təmin etmək məqsədi ilə  cədvəlin ikinci hissəsində qeyri-üzvi və üzvi maddələrin ən mühüm siniflərinin nümunələri verilmişdir. Lazım olduqda şagirdlər həmin materiallardan istifadə etməklə istənilən ədədlərin cavablandırılmasına nail ola bilərlər. Bu metodik vəsait şagirdlərin bilik və bacarıqlarının qiymətləndirilməsində əhəmiyyətli olduğu kimi, onların bilmədiklərinin yada salınmasında və inkişaf etdirilməsində də böyük əhəmiyyətə malikdir. Cədvəldən kimya müəllimlərinin və kimyanı öyrənmək istəyən hər bir şagirdin istifadə etməsini məsləhət bilirik.   

Aydın  ƏHMƏDZADƏ,
PKİYİ-nin təbiət elmləri  kafedrasının baş müəllimi