|
 Dərslərin
yeni təlim metodları ilə qurulması şagirdlərdə
müstəqil yaradıcı düşünmə qabiliyyətini, yeni
biliklərə sərbəst yiyələnmək bacarığını inkişaf
etdirir. Mən də dərslərimdə bu təlim metodlarından
hər zaman istifadə etməyə çalışıram. Ənənəvi üsuldan
fərqli olaraq, fəal təlimdə dərs motivasiya ilə
başlanır. Məhz motivasiya şagirddə həm maraq
oyadır, həm də onu düşündürür, yeni axtarışlar
etməyə sövq edir. Dərsin motivasiyasını elə qurmağa
çalışıram ki, heç bir şagird bu prosesdən kənarda
qalmasın. Şagirdlər bir-biri ilə əməkdaşlıq etməyi
bacarsın, onların özlərinə inam hissi artsın.
İngilis dili dərslərində motivasiya qurmaq daha
maraqlı və asandır. Tədqiqat sualını formalaşdırmaq
üçün mövzuya uyğun mahnı, şeir parçası və ya
şəkil lövhədə göstərilir. Tədqiqatın aparılması
zamanı vaxtın qoyulması şagirdlərdə məsuliyyəti
artırmaqla bərabər, onları vaxtdan səmərəli
istifadə etməyə də alışdırır. Sonra şagirdləri
qruplara bölürəm. Hər bir qrup öz liderini seçir.
Bəzən qrupun ən fəal, bəzən isə ən passiv şagirdi
lider olur. Bu hal hətta ən zəif, passiv və
özünə inamı olmayan şagirddə belə özünə inam
hissi yaradır və onu daha fəal olmağa
həvəsləndirir. Dərsin gedişi zamanı mövzuya uyğun
tədqiqat sualı qoyulur. Komandaların liderləri
aparılan fikir mübadiləsinin nəticələrini elan
edirlər. Qrup üzvləri yeni fikir söyləyir,
yoldaşlarının verdiyi cavabları təhlil edib onlara
münasibət bildirilir. Dərs zamanı fənlərarası
inteqrasiya daha maraqlı olur. Dərslərin texniki
vəsaitlərdən istifadə etmək yolu ilə qurulması
təlimin məzmununu bir az da zənginləşdirir. "Power
Point" proqramından istifadə etməklə keçilən
dərslər şagirdlər tərəfindən maraqla qarşılanır, asan
mənimsənilir, müasir təlim metodları şagirddə fəallığı
artırmaqla yanaşı, məntiqi düşüncə də yaradır.
Məntiqlə bilik paralel inkişaf edərək şagirdi
həyata hazırlayır. Fəal dərsin aşağıdakı
mərhələlərinə əməl etməyə çalışıram:
1.Düşünməyə yönəlmə - bu zaman şagird mövzu ilə
əlaqədar bildiklərini xatırlayır, fəallaşır.
Beləliklə, mən onlarda mövzuya maraq oyadıram.
2.Dərketmə-yəni yeni bilikləri şagirdlərə öyrədirəm.
3.Düşünmə-şagirdlərə yeni biliyi möhkəmləndirmək
üçün testlər, tapşırıqlar, paylama materialları
verirəm.
Azərbaycan təhsili günbəgün dəyişir, inkişaf edir,
yeniliklərlə zənginləşir. Əvvəllər tədris prosesində
biliklərin hazır şəkildə şagirdlərə mənimsədilməsi
tələb olunurdusa, indi tədris olunan mövzu ətrafında
şagirdlərin özünün müstəqil fikir yürüdə bilməsinə,
bir-birinin biliyinə qiymət verməsinə, kimin nəyə qadir
olduğunu aşkar etməsinə, problem yaratmaq, tədqiq
etmək, qurmaq yaratmaq bacarığına daha çox diqqət
yetirilir.
Müasir kurikulumun tətbiqi zamanı ümumi təhsilin
səviyyələri üzrə təlim nəticələri üç mərhələdən
ibarətdir:
1.İbtidai təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri;
2.Ümumi orta təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri;
3.Tam orta təhsil üzrə ümumi təlim nəticələri.
İbtidai sinif mərhələsində 4 il kurikulumun tətbiqi
biz müəllimlərə çox şey verdi. Mən ixtisasca
ingilis dili müəllimiyəm və bir fənn müəllimi kimi
özüm də bu 4 ildə müəyyən təcrübə əldə etmişəm.
Artıq bu ildən orta təhsil pilləsində kurikulumun
tətbiqinə başlanılıb.
Xarici dil kurikulumu şagirdlərin maraq və
meyllərini diqqətdə saxlayır, onların nitqini, dil
qavrama vərdişlərini inkişaf etdirməyi nəzərdə
tutur. Xarici dil kurikulumları həmin fənnin
tədrisində aşağıdakı suallara cavab verməyə
çalışır:
Nəyi öyrətməli; necə öyrətməli; necə təşkil etməli;
necə dəyərləndirməli.
Müasir xarici dil dərslərinin tədrisi iki üsula
söykənir:
1.Dil sistemlərinin öyrənilməsi. 2.Dil
bacarıqlarının qazanılması.
Dil sistemi səslərdən, sözlərin düzgün
tələffüzündən, cümlə quruluşundan, sözlərin ayrı-ayrı
mənalarından və qrammatik cəhətdən onların bir-birilə
bağlılığından, həmçinin cümlədə hansı funksiya
daşımasından ibarətdir.
Dil bacarığı isə dinləmək, anlamaq, danışmaq, oxumaq
və yazmaqdan ibarətdir.
Bu gün Azərbaycan təhsil sistemində bir çox
innovativ metodlar, yeni pedaqoji texnologiyalar
tədrisə uğurla tətbiq edilir. Bütün bunlardan məqsəd
şagird interaktivliyini ön plana çəkmək, özünəinam
hissini artırmaq üçün onlara subyekt kimi
yanaşmaqdır. Bu mənada biz müəllimlər
şagirdlərimizə bir bələdçi kimi, fasilitator kimi
düzgün istiqamət verməliyik.
Xalidə RÜSTƏMOVA,
Bakıdakı 290 nömrəli orta məktəbin
ingilis dili müəllimi
|
