Məlum olduğu kimi, müasir dünyanın ən böyük problemlərindən biri ekoloji problemdir. Ekologiyanın pisləşməsi, ətraf mühitin çirklənməsi bütün ölkələrdə olduğu kimi, respublikamızda da ciddi narahatlıq doğurur. Elə buna görə də Prezident İlham Əliyev 2006-cı il sentyabrın 26-da Azərbaycan Respublikasında ekoloji vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına dair 2006-2010-cu illər üçün Kompleks Tədbirlər Planı haqqında sərəncam imzalamışdır. Habelə Prezident sərəncamı ilə ölkəmizdə 2010-cu il "Ekologiya ili" elan edilmişdir.

Bununla əlaqədar rəhbərlik etdiyim 3 nömrəli "Səadət" körpələr evi - Uşaq bağçasında "Təbiət, zaman və biz" devizi altında "Fəaliyyət planı" hazırlanmışdır.

Bağçada uşaqlara təbiəti, onun gözəlliklərini görməyi, bu gözəlliklərdən həzz almağı öyrətməklə onlarda təbiətə məhəbbət və əməksevərlik tərbiyə edilir.

Bağçamızda uşaqlara canlı və cansız aləmlə tanışlıq, təbiətin qanunauyğunluqlarını başa salmaqla yanaşı, onlarda vətənpərvərlik, canıyananlıq, mehribanlıq, tapşırıqlara əməl etmək, təmizkarlıq, qətiyyətlilik, doğruçuluq, dostluq, yoldaşlıq kimi mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərin formalaşdırılması istiqamətində ardıcıl iş aparılır.

Uşaqların təbiətlə tanışlığı məşğələ, gəzinti, ekskursiya, həyətyanı sahədə və təbiət guşəsində iş prosesində davam etdirilir. Həmin prosesdə ətraf mühit barədə məlumatlar və praktik işlərin uşaqların yaş və qavrama səviyyələrinə uyğun olmasına xüsusi diqqət yetirilir.

Təcrübə göstərir ki, təbiətdə əmək uşaqların əqli və sensor tərbiyəsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu məqsədlə tərbiyəçilər ekskursiyada müşahidə metodundan geniş istifadə edirlər. Belə müşahidələrin təşkili zamanı bitki və heyvanlar, canlı və cansız təbiət, təbii hadisələr, adamların təbiətdə əməyi, eləcə də əşyalar və hadisələr arasında asılılıq və səbəb-nəticə əlaqələri haqqında uşaqlara ətraflı məlumat verilir. Bu məqsədlə canlı və cansız təbiət nümunələrindən, "Yaxşı nədir, pis nədir?" mövzusunda tablolardan, quşlar, ev heyvanları, vəhşi heyvanlar haqqında albomlardan istifadə edilir.

Bağçamızda tez-tez ekskursiyalar təşkil olunur. Uşaqları Nəbatat bağına, zooparka aparırıq. Onlara başa salırıq ki, biz heyvanları qorumalıyıq, onlar təbiətin yaraşığıdır.

Təbiətin qoynunda məşğələlər zamanı öyrənmə hər uşaq üçün daha maraqlı fəaliyyət sahəsinə çevrilir, onların fəallığının artmasına zəmin yaradır. Burada tərbiyəçilər təbiətin gözəlliklərini duymaq üçün uşaqların diqqətini quşların oxumasına cəlb edir. Azərbaycan oyunları, milli xalq mahnıları və folklor nümunələrindən istifadə edirlər. Uşaqlar mahnı oxuyurlar. Təbiətdə bitkilərin forma və rənglərini, spesifik cəhətlərini fərqləndirirlər.

Təbiətdə müşahidə zamanı toplanmış faktlardan, uşaqların əldə etdikləri əyani təsəvvürlərdən riyaziyyat, rəsm, applikasiya, quraşdırma, əl əməyi, musiqi məşğələlərində də yeri gəldikcə istifadə olunur.  Həmçinin uşaqlarda təbiətin, vətənin hər qarış torpağı üçün məsuliyyət hissi, ekoloji təfəkkür, mədəniyyət tərbiyə edilir.

Biz uşaqlarda bitkilərin işığa, istiyə, torpağa, rütubətə tələbatı haqqında bilikləri də formalaşdırırıq. Belə ki, məktəbəhazırlıq qrupunda tərbiyəçi H.Sultanova bu mövzuda uşaqlarla bir neçə müşahidə və təcrübə aparmış, bitkilərin suya tələbatını əyani təcrübə ilə onlara başa salmışdır. Bütün bunlar uşaqlara təbiət guşəsindəki bitkilərə qulluq edərkən lazım olur.

Təcrübələrin məqsədi məhz uşaqlara ekoloji biliklərin verilməsindən ibarətdir. Bu zaman uşaqlarda təbiətə qayğıkeş münasibət və onu qorumaq cəhdi onların öz müşahidələri, aldıqları biliklər əsasında formalaşır ki, bu da uzun müddət onların yaddaşında qalır və ətraf aləmlə münasibətlərində onlar həmin biliklərdən çıxış edirlər.

Şahnaz ABDULLAYEVA,
Bakıdakı 3 nömrəli "Səadət"
körpələr evi-uşaq bağçasının müdiri